Św. Piotr Apostoł, zm. ok. 64
Tu es Petrus… Ty jesteś Piotr (Skała) i Ja na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą” (Mt 16,18).
Św. Piotr pochodził z Betsaidy, miejscowości która położona jest nad Jeziorem Genezaret. Jego ojcem był Jan, rybak galilejski. Piotr miał brata św. Andrzeja Apostoła, który go też przyprowadził do Pana Jezusa. Prawdopodobnie Andrzej i Szymon Piotr zanim spotkali Jezusa byli uczniami św. Jana Chrzciciela.
Przy pierwszym spotkaniu Jezus nadał Szymonowi nowe imię: Kefas (Piotr), co znaczy skała. Święty Piotr nie od razu stał się gorliwym wyznawcą i uczniem Jezusa. Nastąpiło to dopiero po cudownym połowie ryb: „Raz — gdy tłum cisnął się do Niego, aby słuchać słowa Bożego, a On stał nad Jeziorem Genezaret — zobaczył dwie łodzie, stojące na brzegu; rybacy zaś wyszli z nich i płukali sieci. Wszedłszy do jednej łodzi, która była Szymona, poprosił go, żeby nieco odbił od brzegu. Potem usiadł i z łodzi nauczał tłumy. Gdy przestał mówić, rzekł do Szymona: «Wypłyń na głębię i zarzućcie sieci na połów». Szymon odpowiedział: «Mistrzu, całą noc pracowaliśmy i niceśmy nie ułowili. Lecz na Twoje słowo zarzucę sieci». Skoro to uczynili, zagarnęli tak wielkie mnóstwo ryb, że sieci zaczęły się rwać. Skinęli więc na wspólników w drugiej łodzi, żeby im przyszli z pomocą. Ci podpłynęli i napełnili obie łodzie tak, że się prawie zanurzyły. Widząc to, Szymon Piotr przypadł Jezusowi do kolan i rzekł: «Odejdź ode mnie, Panie, bo jestem człowiek grzeszny». I jego bowiem, i wszystkich jego towarzyszy w zdumienie wprawił połów ryb, jakiego doznali: jak również Jakuba i Jana, synów Zebedeusza, którzy byli wspólnikami Szymona. Lecz Jezus rzekł do Szymona: «Nie bój się, odtąd ludzi będziesz łowił». I przyciągnąwszy łodzie do brzegu, zostawili wszystko i poszli za Nim” (Łk 5,1-1 1 )Szymon wyskoczył z łodzi i oświadczył: „Odejdź ode mnie Panie, bo jestem człowiek grzeszny”. Kiedy jednak Jezus uspokoił go: „Nie bój się, odtąd ludzi będziesz łowił”, został jego uczniem (Łk 5,1-1 1 ). Od tego momentu Piotr można by powiedzieć stał się „prawą ręką „ Pana Jezusa i miał swój udział w najważniejszych wydarzeniach z jego życia. Był świadkiem wskrzeszenia córki Jaira, przemienienia Pańskiego na górze Tabor, modlitwy Jezusa w Getsemani (kiedy spływał z niego krwawy pot). Piotr był często wyróżniany z grona Apostołów, to jemu pozwolił Jezus chodzić po jeziorze, jemu pierwszemu obmywał nogi na ostatniej wieczerzy i to jemu Duch Święty dał natchnienie kiedy powiedział Jezusowi: „Tyś jest Mesjasz, syn Boga Żywego”, na co zostały mu powierzone klucze do królestwa niebieskiego:„Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jana. Albowiem ciało i krew nie objawiły ci tego, lecz Ojciec mój, który jest w niebie. Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Piotr (czyli Skała), i Ja na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego: cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie; a cokolwiek rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 16,18-19). Jednak zdarzały się w życiu Świętego Piotra i niezbyt chlubne momenty gdy zwątpił w Jezusa idąc po wodzie jeziora, gdy przeciwstawiał się zapowiedzi śmierci Jezusa na co Ten zareagował mówiąc: „»Odejdź stąd, szatanie! Nie myślisz o tym, co Boże, tylko o tym, co ludzkie».” (Mk 8:33 ). Jednak najgorszym uczynkiem było to że trzykrotnie wyparł się Jezusa przed Jego męką. Już po zmartwychwstaniu Pan Jezus nawiązał do tego faktu gdy ustanowił go swym następcą na ziemi „A gdy spożywali śniadanie, rzekł Jezus do Szymona Piotra: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie więcej aniżeli ci?» Odpowiedział Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś baranki moje». I znów po raz drugi powiedział do niego: «Szymonie, synu Jana, czy miłujesz Mnie?». Odparł Mu: «Tak, Panie, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego: «Paś owce moje». Powiedział mu po raz trzeci: «Szymonie, synu Jana, czy kochasz Mnie?». I rzekł do Niego: «Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham». Rzekł do niego Jezus: «Paś owce moje; zaprawdę, zaprawdę powiadam ci: Gdy byłeś młodszy, opasywałeś się sam i chodziłeś, gdzie chciałeś. Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce swoje, a inny cię opasze i poprowadzi, dokąd nie chcesz». To powiedział, aby zaznaczyć, jaką śmiercią uwielbi Boga” (J 21,1-19). Po Wniebowstąpieniu Jezusa Piotr stał się głową Kościoła na ziemi. To on wybrał na miejsce Judasza św. Macieja. To on pierwszy przemówił do tłumu w dzień Zesłania Ducha Świętego i pozyskał tegoż dnia ok. 3000 neofitów. To on uzdrowił chromego od urodzenia, a następnie po płomiennej mowie nawrócił 5 000 osób. W końcu to on założył pierwszą gminę chrześcijańską i sprawował władzę sądowniczą. Żydzi bardzo obawiali się dzieła, które zapoczątkował Jezus, a Piotr kontynuował z wielkim zapałem dlatego pojmali go i umieścili w więzieniu. Jednak w nocy w Anioł Pański uwolnił go z niego. Po swoim cudownym wybawieniu od niechybnej śmierci św. Piotr przeniósł się do Antiochii. Stamtąd udał się do Małej Azji, potem do Koryntu, aby wreszcie osiąść na stałe w Rzymie. Tutaj właśnie ok. 64 roku poniósł śmierć męczeńską na krzyżu tak jak mu to zapowiedział Jezus: „Ale gdy się zestarzejesz, wyciągniesz ręce swoje, a inny cię opasze i poprowadzi, dokąd nie chcesz»( J 21). Święty Piotr został na własną prośbę ukrzyżowany głową do dołu ponieważ nie czuł się godny umierać w taki sam sposób jak jego Zbawiciel. Legenda głosi, że tuż przed swą męczeńską śmiercią św. Piotr zamierzał uciec przed swymi oprawcami z Rzymu jednak na Jego drodze stanął Jezus i słowami „Quo Vadis” zawrócił go. Według tradycji jako miejsce śmierci św. Piotra uznaje się ogrody cesarskie, które rodzina Augusta Oktawiana założyła na brzegu Tybru, naprzeciw miasta, pod nazwą ager vaticanus (pole watykańskie). Znajdowały się tam stadiony sportowe i cyrki. Tu dokonało się męczeństwo wielu chrześcijan, pomordowanych w ogrodach Nerona i na stadionach. Tu również 29 czerwca poniósł śmierć św. Piotr. Około roku 330 Konstantyn Wielki cesarz rzymski zbudował w miejscu męczeńskiej śmierci i grobu św. Piotra bazylikę. Przetrwała ona w tym kształcie około 1150 lat. W latach 1506-1667 przebudowano ją i przyjęła ona kształt jak obecnie. Przy pracach brali udział najwybitniejsi architekci i artyści tamtych czasów. Obecne wymiary bazyliki są imponujące i wynoszą: długość 211,5 m, wysokość kopuły 119 m, średnica kopuły 42 m, powierzchnia bazyliki 15 160 m2. Jej wnętrze zdobi 284 kolumny i 140 figur. Na placu, przylegającym do bazyliki Św. Piotra znajduje się obelisk z krzyżem u szczytu mierzący 41 m wysokości. W latach 1934-1937 wybudowano szeroką arterię słynną Via della Conciliazione przebiegającą przez dzielnicę Borgo – łączy ona bazylikę z zamkiem św. Anioła. Od 1377 roku obok bazyliki swą siedzibę mają papierze i jest tak do dnia dzisiejszego. W trakcie prac archeologicznych, przeprowadzonych w latach 1940-1956, znaleziono pod ołtarzem głównym bazyliki Św. Piotra w Rzymie na Watykanie grób św. Piotra wraz z jego relikwiami. Widniał na nim napis: „tu leży Piotr”. Ty jesteś Piotr –opoka i na tej opoce zbuduję swój Kościół. Te słowa nabrały jeszcze jednego symbolicznego znaczenia. Na prochach Piotra powstała największa świątynia na świecie, będąca symbolem Chrześcijaństwa.
Św. Piotr jest autorem dwóch listów, które należą do ksiąg Pisma świętego. Święty Piotr jest przedstawiany na obrazach z kluczami do królestwa niebieskiego.
Św. Paweł Apostoł, ok. 8-67
Święty Paweł urodził się w 8 roku n.e. w Tarsie w Cylicji w rodzinie żydowskiej z pokolenia Beniamina, pierwszego króla Izraela. ). Jego rodzina należała do sekty faryzeuszów którzy byli najżarliwszymi patriotami i wyznawcami mozaizmu. Od urodzenia posiadała obywatelstwo rzymskie, z czym wiązały się pewne przywileje. Jako obywatel rzymski otrzymał obok hebrajskiego imienia Saul (Szaweł) również rzymskie Paulus (Paweł). Po ukończeniu nauki w rodzinnym mieście majac 20 lat wyjechał do Jerozolimy gdzie kształcił się w prawie mojżeszowym w słynnej szkole Gamaliela. Otrzymał w niej gruntowne wykształcenie w wielu dziedzinach, dlatego można go uważać za człowieka wszechstronnie wykształconego. Zdobył również zawód tkacza i utrzymywał się ze sprzedaży namiotów. Nie ma żadnej wzmianki o tym, że Paweł spotkał Jezusa w czasie jego publicznej działalności. Uważał jednak wyznawców Jezusa za odstępców od wiary mojżeszowej i zdrajców swojego narodu których należy unicestwić. Dlatego szybko stał się gorliwym prześladowcą Chrześcijan. Ze względu na to, że nie miał jeszcze 30 lat nie mógł brać czynnego udziału ale już asystował przy ukamienowaniu św. Szczepana: „Wyrzucili go poza miasto i kamienowali, a świadkowie złożyli swe szaty u stóp młodzieńca, zwanego Szawłem.” Po osiągnięciu pełnoletności (30 lat) zaopatrzony w listy polecające od sanhedrynu udał się do Damaszku aby tam zachęcać tamtejszych Żydów do zwalczania sekty wyznawców Jezusa, którzy schronili się tam uciekając przed przesladowaniami z Jerozolimy: „Szaweł ciągle jeszcze siał grozę i dyszał żądzą zabijania uczniów Pańskich. Udał się do arcykapłana i poprosił go o listy do synagog w Damaszku, aby mógł uwięzić i przyprowadzić do Jerozolimy mężczyzn i kobiety, zwolenników tej drogi, jeśliby jakichś znalazł. Gdy zbliżał się już w swojej podróży do Damaszku, olśniła go nagle jasność z nieba. A gdy upadł na ziemię, usłyszał głos; który mówił: „Szawle, Szawle, dlaczego Mnie prześladujesz?” „Kto jesteś, Panie?” – powiedział. A On: „Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz. Wstań i wejdź do miasta, tam ci powiedzą, co masz czynić”.Ludzie, którzy jemu towarzyszyli w drodze, oniemieli ze zdumienia, słyszeli bowiem głos, lecz nie widzieli nikogo. Szaweł podniósł się z ziemi, a kiedy otworzył oczy nic nie widział. Wprowadzili go więc do Damaszku, trzymając za ręce. Przez trzy dni nic nie widział i ani nie jadł, ani nie pił. W Damaszku znajdował się pewien uczeń, imieniem Ananiasz. „Ananiaszu!” – przemówił do niego Pan w widzeniu. A on odrzekł: „Jestem, Panie!”. A Pan do niego: „Idź na ulicę Prostą i zapytaj w domu Judy o Szawła z Tarsu, bo właśnie się modli”. (I ujrzał w widzeniu, jak człowiek imieniem Ananiasz, wszedł i położył na nim ręce, aby przejrzał). „Panie, odpowiedział Ananiasz – słyszałem z wielu stron, jak dużo złego wyrządził ten człowiek świętym Twoim w Jerozolimie. I ma on także władzę od arcykapłanów więzić tutaj wszystkich, którzy wzywają Twego imienia”. „Idź – odpowiedział mu Pan – bo wybrałem sobie tego człowieka za narzędzie. On zaniesie imię Moje do pogan i królów, i do synów Izraela. I pokażę mu, jak wiele będzie musiał wycierpieć dla Mego imienia”.Wtedy Ananiasz poszedł. Wszedł do domu, położył na nim ręce i powiedział: „Szawle, bracie, Pan Jezus, który ci się ukazał na drodze, którą szedłeś, przysłał mnie, abyś przejrzał i został napełniony Duchem Świętym”. Natychmiast jakby łuski spadły z jego oczu i odzyskał wzrok, i został ochrzczony. A gdy go nakarmiono, odzyskał siły” (Dz 9,1-20). Niemal od razu św. Paweł zaczął głosić chwałę boża co spotkało się z niechęcią Żydów i postanowili go zamordować. Jednak Paweł schronił się w jednym z domów znajdującym się blisko murów miasta a następnie w koszyku został opuszczony za mur i w ten sposób ocalał. Następnie udał się na pustkowie gdzie przez 3 lata Pan Jezus wtajemniczał go w swoją naukę. Po tym okresie udał się do Jerozolimy aby tam poznać Apostołów, którzy początkowo byli dość spektycznie nastawieni do jego osoby w związku z jego niechlubna przeszłością. Jednak i tu zaczęło grozić mu niebezpieczeństwo i musiał uciekać w swe rodzinne strony do Tarsu, gdzie jego nauki zostały entuzjastycznie przyjęte. Następnie wraz z Barnaba udali się do Antiochii gdzie głosili słowo Boże wśród pogan. Paweł znalazł tu duże poparcie w tutejszym Kościele i stąd ruszał w swoje wielkie podróże misyjne. Jego pierwsza podróż obejmowała: Seleucję, Cypr, Perge w Pamfilii, Antiochię Pizydyjską, Listrę, Derbe, Ikonium, Attalię. Przybywając do kolejnych miast, Paweł najpierw udawał się do synagogi, gdzie głosił naukę Jezusa. Jednak gdy spotykał się z wyraźną niechęcią Żydów, kierował swoje słowa do pogan: „należało głosić Słowo Boże najpierw wam. Skoro jednak odrzucacie je i sami uznajecie się za niegodnych życia wiecznego, zwracamy się do pogan. Tak bowiem nakazał nam Pan: ustanowiłem cię światłością dla pogan, abyś był zbawieniem aż po krańce ziemi” (Dz. Ap. 13,46-47). W czasie tej podróży w mieście Listra próbowano ukamienować Pawła, jednak gdy jego oprawcy odeszli sądząc, że nie żyje Paweł wstał i poszedł dalej głosić słowo boże. W roku 48-49 odbyło się spotkanie Apostołów (sobór), na którym oddzielono chrześcijaństwo od zwyczajów judaistycznych (obrzezanie i inne liczne przepisy przestrzegane przez Żydów). Dzięki tej reformie Chrześcijaństwo stało się religią mogącą podbić cały świat. W czasie drugiej podróży misyjnej Paweł odwiedził Syrię, Cylicję, Derbe, Listrę, Frygię, Galację, Myzję, Troadę, Filippi, Tesaloniki, Bereę, Ateny, Korynt, Efez. Udał się również do Europy do Grecji. Podczas trzeciej wyprawy Paweł odwiedził Frygię, Efez, a następnie Filippi, Troady, Assos, Mityleny, na Samos i do Miletu. Podczas pobytu w Efezie Paweł wywołał zamieszki ponieważ jego nauka stawała się popularna co godziło w interesy rzemieślników, którzy utrzymywali się z produkcji i sprzedaży pamiątek związanych z czczonym w tym mieście bożkiem. Paweł Musiał uciekać z miasta. Swoje przeżycia podczas swej działalności misyjnej przedstawia Paweł w liście do Koryntian: „Od Żydów pięciokrotnie byłem bity po czterdzieści razów bez jednego. Trzy razy byłem sieczony rózgami, raz kamienowany, trzykrotnie byłem rozbitkiem na morzu, przez dzień i noc przebywałem na głębinie morskiej. Często w podróżach, w niebezpieczeństwach na rzekach, w niebezpieczeństwach od własnego narodu, w niebezpieczeństwie od zbójców, w niebezpieczeństwie od pogan, w niebezpieczeństwie na pustkowiu, w niebezpieczeństwie na morzu, w niebezpieczeństwie od fałszywych braci; w pracy i umęczeniu, często na czuwaniu w głodzie i pragnieniu, w licznych postach, w zimnie i nagości, nie mówiąc o mojej codziennej udręce, płynącej z troski o wszystkie Kościoły” (2 Kor 1 1,24-28). Paweł został aresztowany w Jerozolimie w roku 60 naszej ery w specyficznych okolicznościach. Rozwścieczony tłum chciał zabić Pawła ponieważ ten będąc jeszcze w Efezie wprowadził do świątyni osobę nie będącą Żydem. Od opresji uratowali go rzymscy żołnierze. Niewiedząc jaka była przyczyna zamieszek odesłali Pawła do więzieniu w Cezarei Palestyńskiej gdzie przebywał dwa lata (60-63). Jednak i tam nie zaprzestał swej działalności głosząc i tam Chrystusa. Następnie został przewieziony do Rzymu i tam przebywał w areszcie domowym w areszcie domowym. Jednak wkrótce wypuszczono go na wolność z powodu braku dowodu winy. Po uwolnieniu prawdopodobnie udał się do Hiszpanii, Efezu, Krety, Macedonii. Gdy w 64 r. w Rzymie wybuchł pożar, który strawił większą część miasta o podpalenie oskarżono Chrześcijan, co zapoczątkowało ich prześladowania. Paweł ponownie znalazł się w więzieniu i w 67 roku 29 czerwca został ścięty (taka śmierć była swego rodzaju przywilejem ponieważ był obywatelem rzymskim, większość Chrześcijan ginęła okrutną śmiercią krzyżową). Według tradycji miejscem jego męczeństwa było Aquae Salvinae za Bramą Ostyjską. Ciało Męczennika złożono najpierw w posiadłości św. Lucyny przy drodze ostyjskiej. W roku 284 przeniesiono je do katakumb Św. Sebastiana przy drodze apijskiej. Około roku 330 Cesarz Konstantyn Wielki na miejscu męczeństwa św. Pawła wystawił bazylikę pod jego wezwaniem.
Paweł pozostawił po sobie bogata literaturę listy apostolskie: do Rzymian, dwa do Koryntian, do Galatów, Efezjan, Filipian, Kolosan, Tesaloniczan, dwa do Tymoteusza, do Tytusa i do Hebrajczyków.
Święty Paweł jest najczęściej przedstawiany z piórem i zwojem pergaminu, lub z mieczem symbolizującym śmierć jaka zginął.